Παιδιά και γονείς στο σπίτι
- Γαλάνη Χαρά - Ψυχολόγος
- 13 Απρ 2020
- διαβάστηκε 3 λεπτά
Έγινε ενημέρωση: 14 Απρ 2020
Έχουν περάσει ήδη τέσσερις εβδομάδες που τα σχολεία στη χώρα μας είναι κλειστά και η καραντίνα συνεχίζεται. Αποτέλεσμα αυτού, τα παιδιά να μένουν στο σπίτι με τους γονείς. Ακούγεται ιδανικό το να έχουν οι γονείς χρόνο με τα παιδιά τους, δεν παύει όμως να είναι και αρκετά δύσκολο.
Δύσκολο, καθώς προέκυψε ξαφνικά και ανατρέποντας κάθε προγραμματισμό και ρουτίνα. Το πρόγραμμα και η ρουτίνα παρέχουν ασφάλεια και σιγουριά σε όλους και κυρίως στα παιδιά. Αυτό φαίνεται άλλωστε συνομιλώντας με παιδιά αυτές τις μέρες. Στην πλειονότητά τους δηλώνουν, προς έκπληξή τους, πόσο τους έχει λείψει το σχολείο.
Οι γονείς καλούνται να φροντίζουν τα παιδιά τους επί εικοσιτετραώρου βάσεως. Αυτό συνεπάγεται ορισμένες δυσκολίες καθώς παράλληλα και εκείνοι ίσως εργάζονται από το σπίτι και επιπλέον πρέπει να ασχοληθούν και με άλλες υποχρεώσεις όπως ψώνια, μαγειρική και δουλειές του σπιτιού. Στην περίοδο κρίσης που βιώνουμε, οι γονείς χρειάζεται ακόμη περισσότερο να είναι σε εγρήγορση και να παρατηρήσουν τυχόν σημάδια που θα παρουσιάσουν τα παιδιά τους.
Πιθανές αντιδράσεις παιδιών και εφήβων σε καταστάσεις κρίσεων είναι οι ακόλουθες:
1. Αίσθηση απώλειας ελέγχου και απώλειας της σταθερότητας
2. Ανησυχία για το τι πρόκειται να συμβεί στα ίδια και στους σημαντικούς άλλους
3. Έντονη ανάγκη προσκόλλησης στα μέλη της οικογένειάς τους
4. Σωματικά ενοχλήματα όπως πονοκέφαλοι, κοιλιακό άλγος, απώλεια της όρεξης, δερματικές αντιδράσεις, διαταραχές στον ύπνο
5. Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες, χόμπι, κοινωνικές δραστηριότητες με συνομηλίκους, παιχνίδι
6. Συναισθηματικές δυσκολίες όπως έντονοι φόβοι, ευερεθιστότητα, θλίψη, απόσυρση
7. Προβλήματα συμπεριφοράς όπως έντονος θυμός, εκρήξεις οργής, tantrums, παρορμητικές συμπεριφορές, παραβίαση των κανόνων, περιορισμένος αυτοέλεγχος
Μιας και το κάθε παιδί είναι διαφορετικό οι στρατηγικές αντιμετώπισης που θα αναπτύξει ποικίλλουν. Κάποια παιδιά ίσως προτιμήσουν την αποφυγή. Διατήρωντας μια στάση άρνησης ή απόσυρσης θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν ψυχική ισορροπία. Άλλα παιδιά ίσως παλινδρομήσουν σε προηγούμενα στάδια ανάπτυξης (μικρότερης ηλικίας) και άλλα ίσως επιστρατεύσουν τη φαντασία τους για να προστατευτούν.
Παιδιά διαφορετικής ψυχοσύνθεσης ίσως στραφούν σε πιο ενεργητικές στρατηγικές. Για να διοχετεύσουν το άγχος τους μπορεί να συμμετέχουν σε δημιουργικές δραστηριότητες, μπορεί να χρησιμοποιούν περισσότερο το χιούμορ τους ή ακόμη και να προσφέρουν βοήθεια στους γύρω τους.
Αυτό που είναι χρήσιμο να θυμούνται οι γονείς είναι πως δεν υπάρχουν σωστές ή λάθος στρατηγικές. Κάθε παιδί ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία και το περιβάλλον του θα αναπτύξει τις αντίστοιχες στρατηγικές που θα το βοηθήσουν να ανταπεξέλθει. Καίρια σημασία έχει η εγρήγορση των γονέων ώστε να τις αναγνωρίσουν και να συζητήσουν με τα παιδιά τους αν χρειαστεί. Επιπλέον θα ήταν καλό να απευθυνθούν σε κάποιο ειδικό ψυχικής υγείας αν παρατηρήσουν, για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, το παιδί τους να δρα με τρόπο τέτοιο που υπονομεύει τη λειτουργικότητά του.
Οι γονείς από τη μεριά τους μπορούν να εφαρμόσουν κάποιες πρακτικές με στόχο να στηρίξουν και να ενισχύσουν τα παιδιά τους στο πλαίσιο της κρίσης που βιώνουμε:
1. Ψυχραιμία και ειλικρίνεια. Οι γονείς είναι απαραίτητο να μιλήσουν στα παιδιά για την πανδημία αλλά προσπαθώντας να είναι ήρεμοι και δίνοντας πληροφορίες ανάλογα με την ηλικία των παιδιών. Αν οι γονείς είναι υπερβολικά ανήσυχοι, το άγχος των παιδιών είναι πολύ πιθανό να μεγαλώσει.
2. Ενημέρωση των παιδιών με λεξιλόγιο αντίστοιχο του αναπτυξιακού τους σταδίου, της ηλικίας τους. Να δοθεί ένα νόημα σε ό,τι συμβαίνει για να έχουν τα παιδιά τη δυνατότητα να επεξεργασθούν την κατάσταση, ανάλογα με τη γνωστική και συναισθηματική τους ανάπτυξη.
3. Έκφραση συναισθημάτων και σκέψεων. Είναι απαραίτητο τα παιδιά να μοιραστούν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους για τη νέα πραγματικότητα που βιώνουμε. Θα ανακουφιστούν και θα είναι μια καλή ευκαιρία για τους γονείς να δηλώσουν τη στήριξή τους. Οι γονείς καλούνται να είναι διαθέσιμοι στα παιδιά για να συζητήσουν όταν νιώσουν την ανάγκη.
4. Διατήρηση φυσιολογικής καθημερινότητας που παρέχει την αίσθηση του ελέγχου. Αναπροσαρμόζοντας την καθημερινότητα με βάση τις παρούσες συνθήκες και διατηρώντας ένα πρόγραμμα στο οποίο θα μπορούν να συμμετέχουν και τα παιδιά, αναλαμβάνοντας και πρωτοβουλίες, διατηρείται η αίσθηση του ελέγχου που παρέχει ασφάλεια σε όλη την οικογένεια.
5. Προτάσεις για δημιουργική αξιοποίηση του χρόνου που περνά μαζί η οικογένεια. Είναι χρήσιμο να αναζητηθούν τρόποι για να βγει κάτι θετικό από την παραμονή της οικογένειας στο σπίτι.
6. Η ψυχική ισορροπία των γονέων και η αίσθηση επάρκειας στον ρόλο τους θα βοηθήσουν πολύ τα παιδιά να καθησυχαστούν και να αρχίσουν να λειτουργούν αποτελεσματικά. Σε περίπτωση που κάποιος γονιός νιώσει βαρύ το φορτίο του ρόλου του σε αυτές τις συνθήκες ας μη διστάσει να ζητήσει τη βοήθεια ειδικών ψυχικής υγείας.
Κλείνοντας παραθέτω συνδέσμους για ένα βιβλίο και μια ταινία για τον κορωνοϊό για μικρά παιδιά:
Σχόλια